Onderzoek naar mogelijke voorspellers van respons op immuuntherapie bij gliomen

In het kader van de call for proposals 2023/2024 kwam ons, naast het onderzoeksvoorstel van neuroloog/onderzoeker Myron Best (AmsterdamUmc), tevens dat van dr Marjolein Geurts e.a. (ErasmusMc) voor als uiterst veelbelovend. Reden om ook dat te ondersteunen met een grant. Een korte toelichting op visie en doel van dit onderzoek, volgt hieronder.

Gliomen zijn ongeneeslijke hersentumoren die tot nu toe niet op immuuntherapie met checkpointremmers reageren. Sinds kort mag nivolumab, een checkpointremmer, gegeven worden aan patiënten met een terugkerend glioom met een zogenaamde ‘mismatch repair deficiency’ (dMMR). Zo’n dMMR mutatie zorgt ervoor dat fouten in het DNA niet meer goed gerepareerd kunnen worden. De introductie van deze checkpointremmers is gebaseerd op het goed reageren van andere dMMR tumoren op nivolumab, waaronder darm- en baarmoederkanker. dMMR tumoren hebben veel DNA-schade en brengen daardoor meer “neo-antigenen” tot expressie, wat een trigger kan zijn voor afweercellen, met name de zogenaamde T cellen, die dan de tumor kunnen aanvallen.

Hoewel er glioom patiënten met een dMMR glioom zijn beschreven die goed reageren op immuuntherapie met een checkpointremmer, zijn de resultaten van checkpointremmers bij dMMR gliomen in grotere ‘basket studies’ ronduit teleurstellend. Wij denken dat dit te maken heeft met de remmende immunologische eigenschappen (micro-milieu) van gliomen. Voor ‘gewone’ gliomen hebben we in eerder onderzoek al vastgesteld dat het micro-milieu er immuunsuppressief is. 

In ons onderzoek zullen we dMMR gliomen en hun micromilieu precies in kaart brengen. Door de steun van het Hersentumorfonds (€ 200.000) kunnen wij in dit onderzoek gebruik maken van ‘state of the art’ technologieën zoals single-cell sequencing, weefselkleuringen en spatial transcriptomics. Met de resultaten van het onderzoek hopen we voorspellers te vinden voor een respons op nivolumab. Ons onderzoek vormt hiermee een belangrijke stap voor toekomstige en meer persoonlijke behandeling van glioom-patiënten. Tegelijkertijd hopen we aangrijpingspunten te vinden voor therapie om de tumoren van patiënten die niet reageren gevoelig te maken voor checkpointremmers.

Jorinke Gorter, PhD student, afdeling Neurologie
Dr Marjolein Geurts, Neuro-oncoloog, Afdelingen Neurologie en Medische Oncologie
Prof Dr Reno Debets – Hoofd Tumor Immunologie Lab
Allen: Erasmus MC Kanker Instituut, Rotterdam